Oude hond hijgt en is rusteloos - wat is er aan de hand?

Oude hond hijgt en is rusteloos. Als je oude hond aanhoudend hijgt en onrustig ijsbeert, kan hij onmiddellijk diergeneeskundige hulp nodig hebben. De symptomen worden namelijk vaak geassocieerd met kortademigheid, wat bijvoorbeeld veroorzaakt kan worden door hartaandoeningen. Wij leggen alles uit wat je hierover moet weten en hoe je je hond op de lange termijn kunt helpen.

Waarom hijgt mijn oude hond en is hij onrustig?

Als een hond hijgt, is zijn ademhaling oppervlakkig en versneld. De bek is open en de tong is zichtbaar, soms hangt hij zelfs uit de bek. Honden hijgen meestal om af te koelen, omdat hijgen het zweten vervangt. Warmte en vocht komen vrij via de lucht die ze inademen, waardoor het lichaam afkoelt na het sporten of bij warme temperaturen.

Vooral bij oudere honden kan hijgen echter ook worden veroorzaakt door een ziekte, meestal een vergevorderde hartziekte met congestief hartfalen. Elk deel van het hart kan worden aangetast door pathologische veranderingen, inclusief de hartkleppen, de hartwand, het hartzakje of de grote uitgaande vaten. Degeneratieve veranderingen in de hartkleppen (endocardieën) of veranderingen in de hartspier (cardiomyopathieën) komen het meest voor.

Oorzaken van hartfalen:

• Mitralisklep endocardiose

• Gedilateerde cardiomyopathie

• Ontsteking van de hartkleppen (endocarditis)

• Verdikking van de hartwand (hypertrofische cardiomyopathie)

• Bloed in het hartzakje (pericardiale effusie)

Bij sommige hartaandoeningen zorgt een gebrek aan pompcapaciteit voor vochtophoping in de longen (longoedeem genoemd), dat niet kan worden afgevoerd en de ademhaling bemoeilijkt. Dit is de reden waarom hijgen ook optreedt op warme dagen en wanneer de hond in rust is, d.w.z. zonder te hebben gesport.

De tekenen van een hartaandoening worden duidelijker als het hijgen aanhoudt of de ademhaling gaat pompen. Je kunt dit zien doordat de borstkas en buik veel bewegen als je hond ademt. In ernstige gevallen kun je ook ratelende of borrelende geluiden horen. Een ander kenmerkend symptoom is rusteloosheid. Als de hond gaat liggen, worden de ademhalingsproblemen erger. Het gevoel niet te kunnen ademen is extreem ongemakkelijk en kan bij aangetaste honden angst en zelfs doodsangst veroorzaken. Hierdoor kunnen ze agressief worden.

Symptomen van hartfalen:

• Hijgen, versnelde en pompende ademhaling

• Rusteloosheid

• Slechte prestaties

• Hoesten (meestal 's nachts, soms met schuim)

• Kort bewustzijnsverlies (syncope)

• Bleke of blauwachtige slijmvliezen

• Gewichtsverlies

Andere mogelijke gezondheidsproblemen die hijgen kunnen veroorzaken zijn koorts, pijn en endocriene aandoeningen zoals het syndroom van Cushing en oedeem. Deze gaan echter gepaard met andere symptomen dan rusteloosheid.

Rusteloosheid en hijgen - wat te doen?

Als je hond onrustig is, hijgt en een van de bovenstaande symptomen vertoont, moet je onmiddellijk naar je dierenarts gaan. Je hond moet zo snel mogelijk worden gezien en behandeld, anders kan hij stikken of kan zijn hart het begeven. Een hond met ademnood zal ook ernstig lijden.

De symptomen kunnen echter minder duidelijk zijn of er kan een ander probleem zijn dan een hartaandoening. Om ervoor te zorgen dat je weet wat je moet doen, kijken we naar andere mogelijke gedragingen en geven we je tips over wat je moet doen als ze zich voordoen.

Hond verandert voortdurend van plaats en is rusteloos

Als je hond rusteloos is zonder ademhalings- of andere symptomen te vertonen, kan hij gestrest zijn of te weinig beweging hebben. Vooral zeer actieve rassen hebben veel activiteit en beweging nodig om hun energie kwijt te kunnen. De algemene regel voor alle honden is echter dat u lange wandelingen en speeltijd in hun dagelijkse routine moet opnemen.

Het is ook mogelijk dat een rusteloze hond buikpijn of andere pijn heeft. Hij kan defensief zijn bij aanraking, een gespannen buik hebben of ongewoon gedrag vertonen. Dit kan het likken van de aangetaste ledemaat of een wiebelende tred zijn.

De hond is vooral 's avonds onrustig

Oudere honden kunnen net als mensen dementie ontwikkelen. Hun fysieke en mentale vermogens nemen af, ze worden vergeetachtig en gaan zich vreemd gedragen. Ze kunnen bijvoorbeeld kort na het eten om eten gaan bedelen, niet meer reageren op vertrouwde commando's of staren naar dingen die er niet zijn. Ze kunnen ook gedesoriënteerd raken en 's avonds of 's nachts rusteloos ronddwalen. Honden met dementie zijn ook vaak incontinent en lekken ontlasting of urine.

Er is geen genezing voor dementie en aangetaste honden hebben speciale zorg nodig. Er zijn dingen die je kunt doen om het dagelijks leven gemakkelijker te maken voor je hond en om momenten van verwarring te verminderen. Zo kan het 's nachts laten branden van een klein lampje uw hond helpen zijn weg te vinden.

Hond hijgt en drinkt veel

Als uw hond plotseling begint te hijgen en veel drinkt zonder dat het warm weer is of de hond actief is, kan hij lijden aan een endocriene aandoening. Deze aandoeningen tasten de hormoonproducerende organen aan en leiden tot veranderingen in de stofwisseling van het lichaam.

Het syndroom van Cushing, een overactiviteit van de bijnierschors, komt vaak voor. Dit resulteert in een verhoogde productie van het hormoon cortisol, wat leidt tot de ontwikkeling van verschillende symptomen gedurende weken en maanden. Typische symptomen van het syndroom van Cushing zijn, naast hijgen en meer drinken, truncal obesitas met een potbuik. Aangetaste honden worden vaak beschreven als tonvormig. Andere symptomen zijn vachtverlies, dunner wordende huid met doorschijnende bloedvaten, verhoogde pigmentatie, huidontsteking, lusteloosheid en spierzwakte. Het syndroom van Cushing kan worden vastgesteld met een bloedtest en moet worden behandeld met medicatie.

Hoe worden hartaandoeningen gediagnosticeerd en behandeld?

Als je hond symptomen van hartaandoeningen vertoont, moet je hem onmiddellijk laten onderzoeken. Het is het beste om een praktijk of kliniek te kiezen die cardiale echografie biedt of een gespecialiseerde veterinaire cardioloog heeft. Je hond kan dan grondig worden onderzocht en de juiste behandeling krijgen. Er worden namelijk verschillende behandelingen aanbevolen, afhankelijk van de onderliggende hartaandoening en de ernst ervan.

Hartfalen bij honden wordt, net als bij mensen, ingedeeld in 4 stadia van mild tot ernstig. Ze zijn gebaseerd op de resultaten van beeldvormende onderzoeken, elektrocardiografie (ECG), bloedonderzoek en symptomen. Röntgenstralen kunnen worden gebruikt om het hart te meten en vochtophoping in de luchtwegen aan te tonen. Echografieën beoordelen de bloedstroom, de hartkleppen, de hartwand en de uitgaande bloedvaten. Een elektrocardiogram (ECG) laat zien of de geleiding door het hart, en dus de pompfunctie, verstoord is. Bloedonderzoek kan ook veranderingen in het lichaam opsporen die veroorzaakt worden door een hartaandoening.

De behandeling voor hartfalen is gericht op zowel de oorzaak als de symptomen. Het is daarom belangrijk dat de aandoening nauwkeurig wordt gediagnosticeerd. Er zijn verschillende klassen medicijnen beschikbaar voor de behandeling. Medicijnen moeten meestal voor de rest van het leven van de hond worden ingenomen. Regelmatige bezoeken aan de dierenarts zijn belangrijk om de voortgang van de ziekte te controleren en de medicatie zo nodig aan te passen.

Medicijnen voor hartaandoeningen:

• Uitdrogende middelen (diuretica, bijv. furosemide, torasemide)

• ACE-remmers (angiotensineconverterende enzymremmers, bijv. ramipril, enalapril)

• Bètablokkers (bijv. atenolol, propanolol)

• Hartversterkende medicijnen (bijv. pimobendan)

• Calciumkanaalblokkers (bijv. verapamil, diltiazem)

• Antihypertensiva (bijv. amlodipine)

• Digitalis en hartglycosiden (bijv. digoxine)

• Antiaritmica (bijv. sotalol)

Hoe weet ik of mijn hond een hartaandoening heeft?

Het duurt meestal maanden tot jaren voordat een hartaandoening zich ontwikkelt en zichtbare symptomen veroorzaakt. In de vroege stadia van de ziekte zijn er slechts kleine veranderingen aan het hart, die misschien alleen worden opgemerkt als een toevallige bevinding tijdens een veterinair onderzoek. Het eerste teken is meestal een hartruis, die wordt veroorzaakt doordat het gepompte bloed niet gelijkmatig stroomt maar ronddraait. 

De eerste klinische symptomen treden vaak pas jaren later op. Deze omvatten meestal verlies van eetlust, een droge hoest, meestal 's nachts, en een toenemend gebrek aan energie, waardoor de hond bijvoorbeeld sneller moe wordt tijdens wandelingen. Een ander teken is gewichtsverlies bij constant voeren. Naarmate het hartfalen vordert, hoopt water zich op in de luchtwegen en andere delen van het lichaam, wat een snelle ademhaling, rusteloosheid en zwelling veroorzaakt.

Neem je hond mee naar de dierenarts bij de eerste tekenen van een hartaandoening. Zelfs als er in het beginstadium geen medicatie nodig is, moet de progressie van de ziekte bij regelmatige controles in de gaten worden gehouden. Vroeg of laat is medicatie nodig om het hart en de bloedsomloop te ontlasten. Als je te lang wacht, kan de ziekte snel voortschrijden en kan je gezondheid snel achteruitgaan. Als de veranderingen aan je hart erg vergevorderd zijn, zal medicatie slechts in beperkte mate helpen.

Vroege tekenen van hartaandoeningen:

• Verlies van eetlust

• Droge, meestal nachtelijke hoest

• Steeds slechter functioneren

• Gewichtsverlies

Wat te eten geven aan een hond met hartaandoeningen?

Een dieet dat is afgestemd op de vroege stadia van hartaandoeningen kan helpen om de progressie ervan te vertragen. Aangetaste honden moeten een natriumarm, met andere woorden zoutarm dieet krijgen. Er zijn speciale diëten voor honden met hartaandoeningen die hiermee rekening houden. Denk eraan dat menselijke voeding en hondenkoekjes vaak relatief veel zout bevatten. Vermijd het voeren hiervan aan je hond.

Een ander probleem voor honden met hartaandoeningen is overgewicht. Dit is erg belastend voor het hart, dus dieren met overgewicht moeten geleidelijk afvallen. Honden met gevorderd hartfalen verliezen vaak ongecontroleerd gewicht en spiermassa. Dit komt meestal omdat hun eetlust verminderd is. Om hun eetlust te herstellen, moeten honden met hartfalen de meest geschikte medicatie voor hun aandoening krijgen, evenals een smakelijke voeding met zalmolie als toegevoegd ingrediënt. Om het voer aantrekkelijker te maken, kan het nuttig zijn om natuurlijke smaakversterkers toe te voegen. Probeer bijvoorbeeld kleine hoeveelheden bakvet, leverworst, reuzel, tonijnwater of zoutarme vleesbouillon toe te voegen.

Conclusie

Een oudere hond die hijgt en steeds onrustiger wordt, kan lijden aan gevorderd hartfalen, maar er kunnen ook andere onderliggende aandoeningen zijn. Breng je hond onmiddellijk naar de dierenarts als deze symptomen zich voordoen. Aan de hand van verschillende tests kan de aandoening worden gediagnosticeerd en een levensreddende behandeling worden gestart.

Het tijdschrift confidu wordt door onze dierenartsen geschreven volgens de huidige wetenschappelijke normen. De artikelen zijn geen vervanging voor een diergeneeskundige diagnose, maar zijn bedoeld om u eerste informatie te verschaffen over vele onderwerpen met betrekking tot uw dier. Heeft u specifieke vragen over uw dier, dan adviseren onze dierenartsen u graag via de confidu app.